طلاق به دلیل کراهت از شوهر چگونه است؟
طلاق به دلیل کراهت در قانون جمهوری اسلامی ایران به شرطی که مواردی که در این قانون ذکر شده رعایت شود، ممکن است. بر اساس ماده ۱۰۸۶ قانون مدنی ایران، کسی که زوج خود را به دلایلی مانند عدم رضایت، کراهت و… نپذیرد، می‌تواند درخواست طلاق خود را ارائه دهد. اما برای اثبات این موضوع، باید به دلیلی محکم و منطقی واقعیت این کراهت را به طور قطعی و مشخص ثابت کرد.
در قانون جمهوری اسلامی، به طلاق به دلیل کراهت به شرایط خاصی اشاره شده است. بر اساس ماده ۱۱۲۶ قانون مدنی، اگر کراهت وجود داشته باشد و زوج با این کراهت زندگی کند و طلاق نشود، ممکن است این کراهت باعث بروز خسارت‌هایی برای زن شود. به عنوان مثال، اگر زوج بخاطر کراهت و تنفر از همسرش، به او خشونت برساند، زن می‌تواند با استناد به این ماده درخواست طلاق خود را ارائه دهد.
به هر حال، برای اینکه کراهت به عنوان دلیل قابل قبول برای طلاق مورد تأیید دادگاه قرار گیرد، باید شرایطی از جمله عدم تحمل زندگی مشترک، اختلافات ناشی از کراهت و… نیز وجود داشته باشد. به علاوه، باید اثبات شود که تلاش‌های مورد نیاز برای حل مشکل و رفع کراهت به نتیجه نرسیده است. در این صورت، دادگاه می‌تواند درخواست طلاق را بر اساس کراهت به عنوان دلیل قابل قبول پذیرفته و صدور حکم طلاق را انجام دهد.
برای کسب اطلاعات در مورد طلاق به دلیل ضرب و شتم زوجه کلیک کنید
شرایط طلاق به دلیل تنفر
- طلاق به دلیل تنفر از شوهر در قانون جمهوری اسلامی ایران به شرطی که شرایط مشخصی رعایت شود، ممکن است. بر اساس ماده ۱۱۲۶ قانون مدنی، اگر تنفر و کراهت وجود داشته باشد و زوج با این تنفر و کراهت زندگی کند و طلاق نشود، ممکن است این تنفر باعث بروز خسارت‌هایی برای زن شود. بنابراین، در صورتی که زن بتواند اثبات کند که تنفر و کراهت او نسبت به شوهر به حدی است که ادامه زندگی مشترک برایش ممکن نیست، می‌تواند درخواست طلاق خود را ارائه دهد.
- در قانون جمهوری اسلامی، شرایطی برای صدور حکم طلاق به دلیل تنفر از شوهر تعیین شده است. بر اساس ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی، اگر زن به دلیل تنفر از شوهر، تلاش کند برای رفع مشکل و حل اختلافات اما به نتیجه نرسید، می‌تواند درخواست طلاق خود را ارائه دهد. برای اینکه این درخواست مورد تأیید قرار گیرد، باید شرایطی مانند عدم تحمل زندگی مشترک، اختلافات ناشی از تنفر و کراهت و… نیز وجود داشته باشد. علاوه بر این، باید به دلیلی محکم و منطقی واقعیت تنفر و کراهت را به طور قطعی و مشخص ثابت کرد.
- در مورد پرداخت مالی برای جدایی، بر اساس ماده ۱۱۳۶ قانون مدنی، در صورتی که زوجه به دلیل تنفر از شوهر ازدواج را قطع کند، می‌تواند از شوهر مبلغی برای جبران خسارت‌های ناشی از این جدایی دریافت کند. مبلغ این خسارت باید به عدالت تعیین شود و به مقدار مهریه بیشتر یا کمتر از آن نباید باشد. اما اگر زن به دلیل تنفر از شوهر به طلاق خلع نیاز داشته باشد، شوهر باید به او مبلغیبرای تسویه حساب پرداخت کند. برای تعیین این مبلغ، باید به عدالت و با توجه به شرایط و مصالح طرفین تصمیم گرفت.
- در مورد اقدام برای طلاق و جدایی از طرف زن، باید گفت که در قانون جمهوری اسلامی، هر دو طرف حق دارند درخواست طلاق را ارائه کنند و این حق برای هر دو جنسیت برابر است. در صورتی که زن به دلیل تنفر از شوهر درخواست طلاق را ارائه کند، باید شرایط قانونی را رعایت کند و باید به دلیلی محکم و منطقی واقعیت تنفر را به طور قطعی و مشخص ثابت کند. همچنین، باید اثبات شود که تلاش‌های مورد نیاز برای حل مشکل و رفع تنفر به نتیجه نرسیده است. در صورتی که شرایط قانونی رعایت شود، دادگاه می‌تواند درخواست طلاق زن را پذیرفته و صدور حکم طلاق را انجام دهد.
مراحل ارائه دادخواست
برای طلاق به دلیل تنفر از شوهر در قانون جمهوری اسلامی، مراحل زیر باید طی شود:
- ثبت درخواست طلاق خلع در دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی: در این مرحله، زن باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی مراجعه کند و درخواست طلاق خود را ثبت کند. در این مرحله، اسناد مورد نیاز برای ثبت درخواست مانند مدارک شناسایی، عقد ازدواج و… باید تهیه شود.
- ارائه رسید بخشش مهریه یا مازاد بر آن به مرد برای طلاق: در صورتی که زن به دلیل تنفر از شوهر به طلاق خلع نیاز داشته باشد، باید به مرد مبلغی برای تسویه حساب پرداخت شود. در این مرحله، مرد باید رسیدی از زن دریافت کرده و مبلغ دریافتی را تأیید کند.
- ارسال ابلاغیه طلاق برای زوجین از طریق سامانه ثنا: پس از ثبت درخواست و تسویه حساب، دادگاه ابلاغیه طلاق را از طریق سامانه ثنا به زوجین ارسال می‌کند.
- مراجعه به دادگاه جهت اعلام رأی نهایی: در صورتی که زوجین با شرایط اعلام شده در ابلاغیه طلاق موافق باشند، باید به دادگاه مراجعه کنند تا رأی نهایی صادر شود. در این مرحله، اگر دادگاه به طلاق پایانی رسید، حکم طلاق به ثبت رسیده و پس از اتمام مراحل، می‌تواند اجرایی شود.
- صدور حکم طلاق: در صورتی که دادگاه به طلاق نهایی رسید، حکم طلاق صادر می‌شود. در این مرحله، شرایط جایگزینی مانند انجام مصالحه یا صلح نیز وجود دارد که در صورت توافق زوجین، به جای حکم طلاق اجرا می‌شود.
مدارک مورد نیاز
برای طلاق به دلیل تنفر از شوهر، مدارک زیر برای ثبت درخواست طلاق و اجرای مراحل لازم نیاز است:
- اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی زوجه: این مدارک برای تأیید هویت زن در اختیار دادگاه قرار می‌گیرند.
- اصل و کپی سند ازدواج: این مدرک برای تأیید وجود ازدواج بین زن و شوهر استفاده می‌شود.
- دادخواست طلاق خلع: این درخواست برای اعلام تمایل زن به طلاق خلع به دادگاه ارائه می‌شود.
- رضایت‌نامه زوج برای طلاق زن: این مدرک در صورتی که شوهر نیز به طلاق موافق باشد، از او دریافت می‌شود.
- نکته مهمی که باید در نظر داشت، این است که در برخی موارد، ازدواجی که به دلیل تنفر از شوهر به طلاق خلع می‌انجامد، نیاز به تأیید قضایی دارد. به عبارت دیگر، پس از صدور حکم طلاق، باید به دفاتر ثبت احوال و دادگاه مراجعه کرده و تأییدیه از حکم طلاق را دریافت کنید. به این ترتیب، وضعیت شخصی زن و مسائل مربوط به آن نظیر مسائل مالی و نفقه تأیید می‌شود.
هزینه های طلاق
هزینه های طلاق به دلیل تنفر از شوهر در قانون جمهوری اسلامی شامل موارد زیر است:
- هزینه دادرسی: هزینه دادرسی در مراحل طلاق به دلیل تنفر از شوهر متفاوت است و ممکن است بسته به شرایط و مواردی که برای هر زوجین پیش می‌آید، تفاوت داشته باشد.
- هزینه مشاوره اجباری طلاق توافقی: در صورتی که زوجین به طلاق توافق داشته باشند، باید به مشاوره اجباری طلاق توافقی مراجعه کنند. در این مراحل، هزینه مشاوره برای ۵ جلسه از طرف دادگاه تعیین می‌شود.
- هزینه ثبت دادخواست طلاق از طریق دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی: برای ثبت درخواست طلاق خلع، هزینه‌ای برای ثبت این درخواست در دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی لازم است. هزینه این خدمات به بسته به منطقه و شهر متفاوت است.
- هزینه داوری در طلاق: در صورتی که زوجین در مراحل طلاق به دلیل تنفر از شوهر به داوری نیاز داشته باشند، باید هزینه داوری را پرداخت کنند.
- هزینه ثبت طلاق در محضر: برای ثبت طلاق در محضر، به عنوان مثال در دفاتر ثبت احوال، هزینه‌ای تعیین می‌شود.
- نکته مهمی که باید در نظر داشت، این است که هزینه‌های مربوط به طلاق به دلیل تنفر از شوهر، بسته به شرایط متفاوتی که برای هر زوجین پیش می‌آید، متفاوت است و باید به صورت جداگانه بررسی شود. همچنین، در برخی موارد، هزینه‌های دیگری نیز مانند هزینه مشاوره حقوقی و مشاوره خانواده وجود دارد که باید در نظر گرفته شود.
طلاق به دلیل ضرب و شتم زوجه چگونه است؟
در قانون جمهوری اسلامی ایران، طلاق به دلیل ضرب و شتم زوجه توسط شوهر، در صورتی که اثبات شود، مورد تأیید قرار می‌گیرد.
بند ۴ تبصره ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی ایران می‌گوید: “ضرب و شتم یا هرگونه سوء رفتار مستمر که عرفا با توجه به وضعیت زوجه قابل تحمل نباشد، در صورت اثبات توسط زوجه، دادگاه شوهر را اجبار به طلاق به دلیل ضرب و شتم می‌نماید.”
بنابراین، در صورتی که زوجه بتواند اثبات کند که شوهر او را مورد ضرب و شتم قرار داده است و این سوء رفتار قابل تحمل نبوده، دادگاه می‌تواند شوهر را به طلاق اجباری محکوم کند.
اثبات ضرب و شتم
در قانون جمهوری اسلامی ایران، برای اثبات ضرب و شتم توسط شوهر، می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد که به شرح زیر است:
- اقرار صریح یا ضمنی شوهر: در این روش، شوهر می‌تواند به صورت صریح یا ضمنی اقرار کند که زن را ضرب و شتم کرده است. اما باید توجه داشت که در برخی موارد، شوهر ممکن است این اقرار را نکند یا تلاش کند برای انکار واقعیت‌ها.
- شهادت شهود: در این روش، شاهدانی که شاهد خشونت و سوء رفتار مرد نسبت به زن بوده‌اند، می‌توانند به دادگاه شهادت دهند و این موضوع را تأیید کنند. اما باید توجه داشت که شاهدانی که شاهد خشونت بوده‌اند، ممکن است از شهرت خود در محله یا خطراتی که ممکن است برای خودشان ایجاد شود، مترد شده و شهادت ندهند.
- گرفتن رأی محکومیت ضرب و جرح از دادگاه کیفری: در صورتی که شوهر به خاطر خشونت مورد محاکمه قرار گرفته و از سوی دادگاه کیفری به جرم ضرب و جرح محکوم شده باشد، این موضوع می‌تواند به عنوان شواهدی در دادگاه خانواده برای اثبات ضرب و شتم استفاده شود.
- تقاضای زوجه از دادگاه برای ارجاع امر به مددکاری به جهت تحقیق از همسایگان محل زندگی زوجین در خصوص ضرب و شتم: در این روش، زن می‌تواند به دادگاه درخواست کند تا به منظور تحقیق در مورد خشونت و سوء رفتار شوهر، به مددکاری رجوع شود و از همسایگان محل زندگی زوجین در خصوص این موضوع تحقیقاتی انجام شود.
- در قانون جمهوری اسلامی ایران، صرف گرفتن گواهی پزشکی قانونی که نشان دهنده ضرب و جرح و میزان آن است، به تنهایی کافی نیست و نمی‌تواند دلالت بر سوء رفتار زوج باشد. چرا که شواهد دیگری نیز باید برای اثبات خشونت و سوء رفتار زوج در اختیار دادگاه قرار گیرد. در واقع، گواهی پزشکی قانونی تنها یکی از شواهدی است که می‌تواند استفاده شود تا نشان دهد که خشونت و ضرب و شتم رخ داده است.
برای کسب اطلاعات در مورد ازدواج مجدد، شرایط و مجازات آن کلیک کنید
مدارک مورد نیاز
برای اقامه دعوای طلاق به دلیل خشونت در قانون جمهوری اسلامی، باید مدارک شناسایی مورد نیاز را در اختیار دادگاه قرار داد. برخی از این مدارک عبارتند از:
- کارت ملی/شناسنامه: کارت ملی یا شناسنامه از مهمترین مدارک شناسایی هستند که برای اقامه دعوای طلاق به دلیل خشونت باید در اختیار دادگاه قرار داده شوند.
- گواهی ازدواج و اسناد مربوط به آن: برای اثبات اینکه شما با شوهر خود ازدواج کرده‌اید، باید گواهی ازدواج و اسناد مربوط به آن را در اختیار دادگاه قرار دهید.
- شواهد خشونت و سوء رفتار شوهر: شواهدی مانند گواهی پزشکی، شهادت شاهدان، اسناد و مدارک، گزارش‌های تحقیقات پلیس و دادستانی، مدارک مالی، گزارش‌های روانپزشکی و… نیز باید در اختیار دادگاه قرار داده شوند.
- مدارک مربوط به فرزندان: در صورتی که شما و شوهرتان فرزندانی دارید، باید مدارک مربوط به آنها را نیز در اختیار دادگاه قرار دهید. این مدارک می‌توانند شامل شناسنامه، گواهی تولد و… باشند.
- سایر مدارک: در صورتی که مدارک دیگری نیز وجود دارد که به عنوان شواهد در اثبات خشونت و سوء رفتار شوهر می‌توانند استفاده شوند، باید آنها را نیز در اختیار دادگاه قرار دهید.
خوف ضرر بدنی ناشی از زندگی مشترک
می‌توان گفت که صرف تعهد زوج بر عدم ارتکاب ضرب و شتم در آینده، به تنهایی می‌تواند به منزله اقرار وی به انجام ضرب و شتم در گذشته تلقی نشود. بنابراین، در صورتی که در دادگاه ادعای خشونت و سوء رفتار شوهر در گذشته مطرح شده باشد، باید مدارک و شواهد مورد نیاز برای اثبات آنها را در دادگاه ارائه داد. این شواهد می‌توانند شامل گواهی پزشکی، شهادت شاهدان، اسناد و مدارک و… باشند.
همچنین، مطابق با قانون جمهوری اسلامی، در صورتی که زوج به خشونت و سوء رفتار در گذشته متهم شده باشد، دادگاه می‌تواند با توجه به شواهد موجود، رای صادر کند و حتی در صورتی که زوج تعهد به عدم ارتکاب خشونت در آینده را بدهد، دادگاه می‌تواند شرایطی را برای او تعیین کند که به منظور جلوگیری از تکرار خشونت و سوء رفتارهای آینده باشد. به عنوان مثال، دادگاه می‌تواند زوج را به درمان روانی و رفتاری معرفی کند یا شرایط خاص دیگری را برای او تعیین کند.
اثبات خوف ضرر جانی زوجه
می‌توان گفت که حکم قطعی دادگاه کیفری برای ارتکاب ضرب و شتم توسط شوهر، یکی از شواهد قوی برای اثبات خشونت و سوء رفتار شوهر در دادگاه مدنی است. به عبارت دیگر، در صورتی که زوجه توانسته باشد این حکم را در دادگاه مدنی ارائه کند، این حکم می‌تواند به عنوان شواهدی برای اثبات خشونت و سوء رفتار شوهر در دادگاه مدنی مورد استفاده قرار بگیرد.
در اینجا باید به این نکته توجه داشت که صرفا ارائه حکم قطعی دادگاه کیفری به تنهایی برای صدور حکم الزام به تمکین در دادگاه مدنی کافی نیست و باید سایر شواهد و مدارک مورد نیاز برای اثبات خشونت و سوء رفتار شوهر را نیز در اختیار دادگاه مدنی قرار داد. همچنین، باید توجه داشت که یکبار ضرب و شتم توسط شوهر، به تنهایی ممکن است کافی نباشد برای اثبات خشونت و سوء رفتار دائمی و مداوم او و در نتیجه، نیاز به مدارک و شواهد دیگری در این زمینه نیز وجود دارد.
نقش وکیل در پرونده
وکیل یکی از مهمترین عناصر در پرونده طلاق به دلیل خشونت است و می‌تواند نقش بسیار مؤثری در این پرونده داشته باشد. در ادامه، به برخی از نقش‌های وکیل در این پرونده اشاره خواهم کرد:
- مشاوره حقوقی: وکیل می‌تواند به زن در مورد حقوق و حقوقی که بر اساس قانون جمهوری اسلامی برای او تعریف شده است، مشاوره دهد. وکیل می‌تواند به زن کمک کند تا بهتر درک کند که چه حقوقی دارد و چه مواردی از طلاق به دلیل خشونت می‌تواند بهره‌مند شود.
- نمایندگی در دادگاه: وکیل می‌تواند به عنوان نماینده زن در دادگاه حضور داشته باشد و در برابر دادگاه وکالت کند. وکیل می‌تواند به زن در مقابل دادگاه کمک کند تا بهترین دفاع ممکن را در مورد خشونت و سوء رفتار شوهر خود داشته باشد.
- جمع‌آوری مدارک و شواهد: وکیل می‌تواند به زن کمک کند تا مدارک و شواهد لازم را برای اثبات خشونت و سوء رفتار شوهرش جمع آوری کند. این شواهد می‌تواند شامل گزارش پلیس، حکم قطعی دادگاه کیفری، گزارش پزشکی و… باشند.
- مذاکره: وکیل می‌تواند با وکیل شوهر، به مذاکره بپردازد تا به یک توافق خارج از دادگاه برسند. این مذاکرات ممکن است شامل امضای ارتباط طلاق، تعیین حقوق نفقه و تقسیم دارایی باشد.
- حضور در جلسات رفع خلافی: در صورتی که شوهر توسط دادگاه به رفع خلافی خوانده شده باشد، وکیل می‌تواند به عنوان نماینده زن در این جلسات حضور داشته باشد و به نفع زن از حضور خود در این جلسات تأثیرگذار باشد.